Ինժեներներն ինտեգրված լազեր են մշակել կապի հզոր ու էժան ցանցերի համար
Հարվարդի ինժեներիայի եւ կիրառական գիտությունների դպրոցի գիտնականները լիթիումի նիոբատի չիպի վրա տեղադրված առաջին ամբողջությամբ ինտեգրված հզոր լազերն են մշակել: Հետազոտությունը հրապարակվել է Optica ամսագրում։
Ինժեներների թիմը՝ էլեկտրատեխնիկայի եւ կիրառական ֆիզիկայի պրոֆեսոր Մարկո Լոնչարի գլխավորությամբ, իր ինտեգրված չիպի համար ոչ մեծ, բայց հզոր լազերներ է օգտագործել՝ բաշխված հետադարձ կապով։
Հետազոտողները լազերը միավորել են լիթիումի նիոբատից էլեկտրաօպտիկական 50 ԳՀց մոդուլյատորի հետ՝ ալիքատարներում մինչեւ 60 մՎտ հզոր հաղորդիչ ստեղծելու համար: Լազերները տեղադրվում են մոդուլյատորի ափսեի մակերեսին փորված փոքր փոսիկների մեջ։
Հեռահաղորդակցության ցանցերը, տվյալների մշակման կենտրոնի օպտիկական միացությունները եւ միկրոալիքային ֆոտոնային համակարգերը լազերներն օգտագործում են որպես տվյալների փոխանցման հիմք: Շատ դեպքերում, ինչպես նշում են հետազոտողները, լազերները մոդուլյատորների հանդեպ արտաքին սարքեր են: Նման բաշխված համակարգը ավելի թանկ եւ պակաս կայուն է, քան ինտեգրվածը: Բացի այդ, ավելի դժվար է մասշտաբայնացնել:
Գիտնականները նշում են, որ լիթիումի նիոբատի վրա հիմնված ինտեգրված բարակ թաղանթային ֆոտոնիկան խոստումնալից ուղղություն է չիպերի մասշտաբով բարձր արդյունավետությամբ օպտիկական համակարգերի ներդրման համար։ Այն արդեն ակտիվորեն օգտագործվում է բազմաթիվ մոդուլյատորների, հաճախականության սանրերի եւ հաճախականության վերակազմավորման աշխատանքում: Այնուամենայնիվ, մինչ այժմ հնարավոր չի եղել չիպի վրա լազեր ստեղծել։
Բարակ թաղանթով սարքերի եւ բարձր հզորության լազերների ինտեգրումը, ինչպես կարծում են ինժեներները, հնարավորություն է բացում հզոր, ոչ թանկարժեք եւ բարձր արտադրողականությամբ հաղորդիչների եւ օպտիկական ցանցերի համար: Տեխնոլոգիան թույլ է տալիս մշակել հեռահաղորդակցության հզոր համակարգեր, լիովին ինտեգրված սպեկտրոմետրեր եւ հաճախականության արդյունավետ փոխարկիչներ՝ քվանտային ցանցերի համար, գրում է «Հայտեկը»։
