Թուրքիայի նախագահական ընտրությունները, որոնք նախատեսված են 2023 թվականի հունիսի կեսերին, կարող են անցկացվել 2022 թվականի աշնանը, գրում է Welt am Sonntag թերթը՝ հղում անելով Եվրոպական արտաքին գործողությունների ծառայության (EEAS) աղբյուրներին եւ ԵՄ դիվանագետներին։
Հրատարակության համաձայն՝ կան որոշ նշաններ, որ Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը պատրաստվում է ժամանակից շուտ ընտրություններ անցկացնել, որոնց կազմակերպչական աշխատանքները կարող են տեղի ունենալ բավականին արագ։
Գալիք ընտրություններին Էրդողանի նախապատրաստությունը ցույց տվող նշանների թվում, ըստ դիվանագետների, միջազգային քաղաքականության մեջ Թուրքիայի նախագահի գործունեության աճն է: Այդ գործողություններից են Միջերկրական ծովում թուրքական գազի արդյունահանման ծրագիրը, որի շրջանակում օգոստոսի 9-ին Մերսին նավահանգստից մեկնել է «Աբդուլհամիդ Խան» նավը՝ Միջերկրական ծովի արեւելյան հատվածի հանքավայրերը ուսումնասիրելու նպատակով։ Բացի այդ, օգոստոսի կեսերին Էրդողանն անձամբ այցելել է Ուկրաինա, որտեղ հանդիպել է նախագահ Վոլոդիմիր Զելենսկիի եւ ՄԱԿ-ի գլխավոր քարտուղար Անտոնիո Գուտերեշի հետ։
Այս բոլոր գործողությունները կոչված են ցույց տալու Թուրքիայի ղեկավարի ուժը՝ նախընտրական քարոզարշավի մեկնարկից առաջ՝ կարծում են հրապարակման աղբյուրները, եւ Թուրքիայում հասարակական տրամադրությունների հնարավոր աճը թուրքական տնտեսության կարճաժամկետ վերականգնումից հետո ամռան վերջում Էրդողանը կարող է ընտրությունների անցկացման պատճառ համարել՝ հայտնվելով իր համար շահեկան վիճակում:
Թուրքիայում տարեկան գնաճը 2022 թվականի հուլիսին հասել է 79,6 տոկոսի, որն ամենաբարձրն է 1998 թվականից ի վեր, մինչդեռ գներն ընդամենը մեկ ամսում աճել են 2,37 տոկոսով։ Սրանք արժութային եւ տնտեսական ճգնաժամի հերթական փուլի արդյունքներն են, որում երկիրը գտնվում է արդեն մի քանի տարի։
Դրա պատճառներից մեկը, ըստ վերլուծաբանների, Էրդողանի՝ տնտեսական աճը խթանելու համար տոկոսադրույքների իջեցման քաղաքականությունն է, որը սկսվել է 2018 թվականին։ Դա արվել է Կենտրոնական բանկի ղեկավարի խորհրդին հակառակ, ինչի պատճառով լիրայի փոխարժեքը ռեկորդային ցածր մակարդակի է հասել եւ մեծացրել ծախսերը մի երկրում, որը կախված է նյութերի եւ էներգիայի ներմուծումից։
2021 թվականի աշնանը երկրում գնաճը սկսել է էլ ավելի ուժեղանալ՝ լիրան կտրուկ անկում է ապրել այն բանից հետո, երբ երկրի Կենտրոնական բանկը նվազեցրել է փոխարժեքը՝ մինչեւ 14 տոկոս: Իսկ 2022 թվականին Ուկրաինա ռուսական ներխուժման տնտեսական հետեւանքները եւ լիրայի շարունակական անկումը խթանել են գնաճը: 2021 թվականին արժույթը դոլարի նկատմամբ թուլացել է 44 տոկոսով, իսկ այս տարի՝ եւս 27-ով։
2018 թվականից նախագահը աշխատանքից ազատել է կենտրոնական բանկի երեք ղեկավարների, եւ չնայած շարունակվող գնաճին եւ համաճարակի տնտեսական հետեւանքներին, 2021 թվականին նա հայտարարել է երկրում լիարժեք տիեզերական ծրագիր կազմակերպելու իր մտադրության մասին:
Նախաձեռնությունը հակասություններ է առաջացրել քաղաքացիների շրջանում։ Թեեւ ոմանք ոգեւորվել են այդ գաղափարով, մյուսները կասկածի տակ ենն դրել դեպի Լուսին ծախսատար առաքելության նպատակահարմարությունը: Ընդ որում, առաքելության մասին հայտարարվել էր դեռեւս լիրայի փոխարժեքի աշնանային կտրուկ անկումից առաջ, սակայն նույնիսկ այս իրադարձություններից հետո Էրդողանը չի հրաժարվել տիեզերական ծրագրից, գրել է Deutsche Welle-ն։