Ցեղասպանագետների միջազգային ասոցիացիայի գործադիր խորհուրդը խստորեն դատապարտում է Ադրբեջանի ներխուժումը, շարունակվող ագրեսիան հայ ժողովրդի դեմ՝ Հայաստանում և Արցախում, որը ենթադրում է նաև ցեղասպանության վտանգ:

Հայտարարության մեջ, մասնավորապես, նշվում է. «Սա է վկայում 1915-1923 թվականներին Օսմանյան կայսրության կողմից իրականացված ցեղասպանությունը, ինչպես նաև 1920 թվականը, երբ Թուրքիան ձգտում էր զինաթափել հայերին, որն արտացոլվում էր հայերի նկատմամբ վայրագություններով: 2020 թվականի հրադադարը ևս չպահպանվեց Ադրբեջանի կողմից, որը խախտվեց նաև 2022 թվականին:

2022 թվականի սեպտեմբերի 13-ին Ադրբեջանը հարձակվել է Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի վրա՝ օգտագործելով ծանր հրետանի, բազմաթիվ հրթիռային կայանքներ և անօդաչու թռչող սարքեր: Ադրբեջանական զինուժը գնդակոծել է Գորիս, Վարդենիս քաղաքները, Իշխանասար, Կապան, Սոթք, Արտանիշ և Ջերմուկ բնակավայրերը: Պաշտոնական տվյալներով՝ հայկական կողմն ունի 210 հաստատված մահվան դեպքեր, կան նաև քաղաքացիական զոհեր և վիրավորներ:

Չնայած հաստատված հրադադարին, Ադրբեջանում շարունակվում են բռնությունները, ներառյալ հայ ռազմագերիների մահապատիժների մասին պնդումները: Ավելի քան 7000 խաղաղ բնակիչներ տեղահանվել են, ավերվել են տներ, տեղական ենթակառուցվածքներ: Թուրքիան շարունակում է աջակցել Ադրբեջանին Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտությունում: Թուրքիայի նախագահ Էրդողանը հայերին անվանել է «օկուպանտներ», չնայած տարածաշրջանում ուրարտացիների և նրանց հետնորդների՝ հայերի դարավոր պատմությանը։ Ադրբեջանի իշխանությունները բացահայտ ատելության խոսք են հնչեցնում հայերի նկատմամբ: Արդարադատության միջազգային դատարանը (ICJ) ճանաչել է Ադրբեջանի կողմից ատելության խոսքի և մշակութային ոչնչացման կոչերը հայերի և հայկական մշակույթի դեմ:

Ադրբեջանի պետական քաղաքականությունը ներառում է հակահայկական քարոզչություն՝ այդ թվում՝ կառավարության ելույթների և լրատվամիջոցների միջոցով: Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը նման հայտարարություններ է արել. «Հայաստանը որպես երկիր արժեք չունի։ Դա իրականում գաղութ է՝ դրսից ղեկավարվող»։ Ալիևը չի ճանաչում միջազգայնորեն ճանաչված Հայաստանի Հանրապետության ամբողջականությունը.

«Մենք միգուցե հարյուրապատիկ ավելի շատ հիմքեր ունենք չճանաչելու Հայաստանի տարածքային ամբողջականությունը, քան նրանք պետք է չճանաչեն մեր տարածքային ամբողջականությունը»,- ասել է նա։

Հայաստանի Հանրապետության ինքնիշխան տարածքի վրա հարձակումները համարվում են Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրության, Հելսինկյան եզրափակիչ ակտի և նոյեմբերի 9-ին Հայաստանի, Ադրբեջանի և Ռուսաստանի ղեկավարների կողմից ստորագրված հրադադարի խախտումներ:

Ցեղասպանության ռիսկը վերացնելու նպատակով ցեղասպանագետների միջազգային ասոցիացիայի գործադիր խորհուրդը կոչ է անում.

• Միջազգային հանրությունը՝ և՛ ակա,դեմիական և՛ մշակութային կազմակերպությունները պետք է դատապարտեն Ադրբեջանի բռնությունն ու ատելության խոսքը Հայաստանի նկատմամբ՝ գործի դնելով հնարավոր միջոցներ՝ Ադրբեջանին ստիպելու դադարեցնել ռազմական գործողությունները և ատելության խոսքը՝ Հայաստանի Հանրապետության և Արցախի բնիկ հայերի նկատմամբ:

• Ադրբեջանը պետք է ենթարկվի Արդարադատության միջազգային դատարանի պահանջներին:

• Ադրբեջանը պետք է դուրս բերի զինվորներին Հայաստանի Հանրապետության տարածքից և հարգի արցախահայության ինքնորոշման իրավունքը՝ երաշխավորված Միավորված ազգերի կազմակերպության կանոնադրությամբ:

• Նախագահ Իլհամ Ալիևը պատասխանատվություն է կրում ագրեսիայի՝ խաղաղության դեմ հանցագործությունների համար, որոնք իրականացվել են Հայաստանի և հայերի դեմ՝ համարվելով պատերազմական հանցագործություններ:

Շուշանիկ Միսկարյան