Օրակարգ մտած հայաստանցի-ղարաբաղցի, սև ու սպիտակ, ներկա ու նախկին եզրույթները չկար պատերազմի դաշտում

«Դեռ 2014 թվականի ամռան ամիսներից շփման գծի ողջ երկայնքով թշնամու կողմից պարբերաբար ձեռնարկվող դիվերսիաները, հրադադարի խախտումները զգացնել էին տալիս մոտալուտ պատերազմի ուրվականի մասին»,- MediaHub-ի պատմում է 44-օրյա պատերազմում ամուսնուն կորցրած արցախցի Նունե Շահնազարյանը։ 

Նրա խոսքով՝ 2016 թվականի Ապրիլյան պատերազմը սահմանային պարբերական խախտումների պիկն էր։ Ապրիլի 2-ին վաղ առավոտյան թշնամին հրադադարը խախտելով հարձակվեց Արցախի պետական սահմանի վրա։ Պատերազմն ուղեկցվեց ռազմական հանցագործություններով։ Թիրախավորվեցին Մարտունու մի քանի դպրոցներ։ Ներքին Ճարտարի դպրոցի բակում զոհվել ու վիրավորվել էին աշակերտներ, Թալիշում տանջամահ էին արել ծեր ու անօգնական մարդկանց, խոշտանգել նրանց դիակները։  

«Մի քանի ժամվա ընթացքում հայ ազգը դարձավ բանակ։ Շարքային դիրքապահի կողքին թիկունք թիկունքի կանգնեցին Շիրակից, Լոռուց, Կոտայքից և ՀՀ տարբեր մարզերից Արցախին օգնության հասած կամավորական ջոկատները։ Այս ինքնակազմակերպումն արագ տեղի ունեցավ մի քանի ժամում։ Տղաներն ինքնամոռաց կռվում էին։ Զինվորը, ով երկու օր անընդմեջ կրակել էր, ոչ մի վայրկյան ինքնաձիգի ձգանը չէր թողել, փոխարինել էր վիրավոր հրամանատարին ու իր վրա էր վերցրել դիրքի պաշտպանությունը»,- ասում է մեր զրուցակիցը, ընդգծում, որ Ապրիլյան քառօրյա դեպքերը լավագույն դասն էին սերունդների  համար։ 

Ապրիլի 2-ից 5-ը Արցախի հյուսիսային, հյուսիս-արևելյան և հարավային սահմաններին տեղի ունեցած ռազմական գործողությունների ընթացքում հայկական կողմը, ըստ պաշտոնական տեղեկատվության, տվեց 86 զոհ՝ 82 զինծառայող և 4 քաղաքացիական անձ, որոշակի տարածքային կորուստներ, իսկ ադրբեջանական կողմի զոհերի թիվը, ըստ այդ երկրի լրատվական աղբյուրների, գերազանցեց 800-ը։ 

«Հայրենիքի գաղափարը իր շուրջն էր համախմբել բոլորին, Արցախը բոլորի համար հայրենիք էր՝ թե՛ Բագրատաշենում, թե՛ Մեղրիում ու Գյումրիում, թե՛ Արցախում ու Վանաձորում ապրող հայի համար։ Օրակարգ մտած հայաստանցի-ղարաբաղցի, սև ու սպիտակ, ներկա ու նախկին անջատողական եզրույթները չկար պատերազմի դաշտում։ Առհասարակ, պատերազմի դաշտի սերը ինքնանվիրումի, ինքնազոհողության, սեփական կրծքով ընկերոջդ վահան լինելու պատրաստ սեր է։ Երանի՜ խաղաղ ժամանակ էլ կարողանայինք այդպես սիրել»,- ասում է մեր զրուցակիցը։ 

2016 թվականի ապրիլի 5-ին պատերազմը կանգնեցվեց Մոսկվայի միջնորդությամբ՝ Բաքվի խնդրանքով։ Բանակցային սեղանին Ադրբեջանի միակ հաղթաթուղթը՝ ռազմական ուժի կիրառմամբ հարցի լուծմանը ձգտելը, չեղարկվեց, սակայն, դա կյանքի կոչվեց ապրիլյան դեպքերից 4 տարի անց։  

Նունեի համոզմամբ՝ Արցախը համայն հայությանը կապող, միավորող այն տարածքն էր, որը հատկապես բախտորոշ ժամանակաշրջանում իր շուրջն էր համախբում ողջ հայությանը։ Արցախում բոլորը մի կողմ էին դնում իրենց քաղաքական հայացքներն ու համախմբվում այն պաշտպանելու գաղափարի շուրջ։ Այդպես էր նաև 2020-ին. 44-օրյա արհավիրքի ժամանակ հայրենիքի պաշտպանության մարտերում իր հազարավոր ընկերներին միացավ նաև Նունեի ամուսինը՝ Ռոմա Լալայանը։ 

«Ապրիլյանի օրերին հայ ժողովուրդը, որպես հավաքականություն, դրսևորվեց իր լավագույն որակներով: Մեր հույսը, հավատը, մեր հաղթանակի հասնելու ձգտումը՝ միասնության մեջ է»,-հավելեց նա։

Հունան Թադևոսյան