Աշխարհը կանգնած է նոր համաճարակի առաջ. Կլիմայի տաքացման պատճառով Երկիրը գրավում են վտանգավոր հիվանդությունները
Կլիմայի փոփոխությունն ավելի ու ավելի շատ վտանգներ է ներկայացնում մարդկության համար: 2023 թվականի հունիսն ամենաշոգն էր կլիմայի դիտարկումների սկզբից ի վեր: Չինաստանի որոշ շրջաններում, ԱՄՆ-ում, Մեքսիկայում և այլ երկրներում բարձր շոգը գերազանցել է պատմական ռեկորդները։ Միևնույն ժամանակ, ջերմաստիճանի անոմալիաները ոչ միայն հանգեցնում են բնական աղետների քանակի ավելացմանը, ինչպիսիք են փոթորիկները և անտառային հրդեհները, այլև ազդում են վտանգավոր վարակների բնական օջախների աճի և տեղահանման վրա, ինչը կարող է հրահրել նոր համաճարակ։ Այսպես, Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության (ԱՀԿ) տվյալներով՝ 2000-ից 2022 թվականներին դենգե տենդի դեպքերի թիվն աճել է ութ անգամ։ Միլիարդավոր մարդիկ կարող են վարակվել այս վտանգավոր հիվանդությամբ։ Այն մասին, թե ինչպես էկզոտիկ հիվանդությունները կարող են սպառնալիք դառնալ ողջ աշխարհի համար. գրում է Dailymail-ը։
Դենգեն վիրուսային վարակ է, որը մարդկանց փոխանցվում է Aedes մոծակների միջոցով: Նրանք կծում են արդեն հիվանդ մարդուն, կապիկին կամ չղջիկին, որից հետո վիրուսն ավելի են տարածում։ Վարակը մարդուց մարդու չի փոխանցվում. հազվադեպ դեպքերում դա հնարավոր է միայն արյան փոխներարկման կամ օրգանների նվիրատվության միջոցով:
Դենգեի ինկուբացիոն շրջանը տևում է երեք օրից մինչև երկու շաբաթ։ Դրանից հետո վարակվածների մոտ սկսում են դրսևորվել ախտանիշներ՝ բարձր ջերմություն, ուժեղ գլխացավ, սրտխառնոց, ցավ հոդերի և մկանների շրջանում։ Երբեմն հիվանդությունը ուղեկցվում է ցանով, որովայնի ցավով, փսխումով, ներքին արյունահոսությամբ, փորլուծությամբ։ Հիվանդների մեծ մասը ապաքինվում է, սակայն հիվանդությունը կարող է հանգեցնել լուրջ բարդությունների և նույնիսկ մահվան: Ջերմության ծանր ընթացքի վտանգը ավելի բարձր է նրանց մոտ, ովքեր արդեն ունեցել են այն:
Ժամանակին դենգեը կարող էր վարակվել խիտ ջունգլիներում և արևադարձային անտառներում, բայց այժմ դուք կարող եք հիվանդության կրող դառնալ ռուսների սիրելի հանգստավայրերում, ինչպիսիք են Եգիպտոսը կամ Թաիլանդը, և նույնիսկ եվրոպական երկրներում: Աշխարհի բնակչության մոտավորապես կեսը ներկայումս գտնվում է դենգեի վտանգի տակ, ինչը պայմանավորված է կլիմայի փոփոխությամբ և հիվանդության վեկտորների շրջանակի ընդլայնմամբ:
Դենգեի համար հատուկ բուժում չկա: Այլ դեղամիջոցներ, ինչպիսիք են իբուպրոֆենը և ասպիրինը, կարող են արյունահոսություն առաջացնել: Դենգեի դեմ պատվաստանյութ նույնպես չկա, ուստի վեկտորի հսկողությունը կարևոր է հիվանդության տարածումը հաջողությամբ կանխելու և վերահսկելու համար:
ԱՀԿ-ն զգուշացրել է, որ 2023 թվականին դենգե տենդի դեպքերի թիվը հասել է պատմական առավելագույնին: «Աշխարհի բնակչության մոտ կեսը դենգե վարակի վտանգի տակ է, հիվանդությունը ախտահարել է մոտավորապես 129 երկիր», - ասում է ԱՀԿ-ի Գլոբալ արևադարձային հիվանդությունների ծրագրի ղեկավար Ռաման Վելայուդհանը:
