Տարեց մեծահասակների քնի որակը կարող է ավելի կարևոր դեր խաղալ ուղեղի գործունեության մեջ, քան դրա տևողությունը, ուսումնասիրությունը հրապարակվել է «Քնի առողջություն» (Sleep Health) ամսագրում:

Այս եզրակացությանը ամերիկացի գիտնականները հանգել են վերլուծելով, թե ինչպես է գիշերային քնի ռեժիմը ազդում հաջորդ օրը ճանաչողական գործառույթի վրա:

Ուսումնասիրության հեղինակները պարզել են, որ քնի մասնատվածությունը, այսինքն՝ այն ժամանակը, որը մարդը արթուն է անցկացնում քնելուց հետո, ուղղակիորեն կապված է տարեց մեծահասակների մտածողության արագության հետ: Այնուամենայնիվ, քնի, քնելու ժամերի և նույնիսկ ցերեկային քնի ընդհանուր քանակը էական ազդեցություն չի ունեցել ճանաչողական կատարողականի վրա:

«Յուրաքանչյուր ոք, ով վատ է քնել, գիտի, որ հաջորդ օրը ավելի դժվար է կենտրոնանալ», - բացատրել է ուսումնասիրության ղեկավար պրոֆեսոր Օրֆեու Բաքսթոնը: «Մենք ցանկանում էինք հասկանալ, թե քնի որ բնութագրերն են կարևոր առօրյա մտավոր կատարողականի համար: Պարզվում է, որ տարեց մեծահասակների համար քնի որակը կարևոր է կարճաժամկետ հեռանկարում»:

Ուսումնասիրությանը մասնակցել են 70 տարեկանից բարձր 261 մարդիկ, որոնք ապրում են ինքնուրույն: 16 օրվա ընթացքում նրանք կրել են քնի մոնիթորինգի սարքեր և օրը մի քանի անգամ կատարել կարճ ճանաչողական թեստեր իրենց սմարթֆոններով: Այս առաջադրանքները գնահատել են տեղեկատվության մշակման արագությունը, տեսողական աշխատանքային հիշողությունը և տարածական մտածողությունը: Գիտնականները վերլուծել են այս թեստերից ավելի քան 20,000-ը։

Արդյունքները ցույց են տվել, որ եթե մարդը գիշերը արթուն է եղել իր սովորական մակարդակից մոտ կես ժամ ավելի, ապա հաջորդ օրը նրա տեղեկատվության մշակման արագությունը զգալիորեն նվազել է: Մասնակիցների միջև համեմատությունը ցույց է տվել, որ նրանք, ովքեր ավելի հաճախ են ընդհատվել քնում, միջինում ավելի վատ արդյունքներ են ցուցաբերել բազմաթիվ ճանաչողական առաջադրանքներում: Բաքսթոնի խոսքով՝ գիշերային կրկնվող արթնացումները զգալիորեն նվազեցնում են քնի վերականգնողական ազդեցությունը։

Հետազոտողները նշել են, որ տարեց մեծահասակների գրեթե կեսը քնի խանգարումներ են ունենում, բայց խորհուրդ են տալիս չմտածել դրանց մասին: Եթե քնի խնդիրները շարունակվում են, հեղինակները խորհուրդ են տալիս բժշկի հետ քննարկել ոչ դեղորայքային բուժումները, մասնավորապես՝ ճանաչողական վարքային թերապիան: Նրանք ասում են, որ քնի որակի բարելավումը կարող է լինել այն գործոններից մեկը, որը կարող է դանդաղեցնել տարիքային ճանաչողական անկումը և հնարավոր է՝ հետաձգել դեմենցիայի զարգացումը: