Մանրամասներ Նիկոլ Փաշինյանի եւ ՔՊ-ականների փակ նիստից․ «Հրապարակ»

«Հրապարակ» օրաթերթը գրում է․ 

Նախօրեին Նիկոլ Փաշինյանը «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության նախաձեռնող խմբի նիստ է անցկացրել, որին մասնակցել են ինչպես ՔՊ վերնախավը՝ օրենսդիր եւ գործադիր մարմինների ներկայացուցիչներ, այնպես էլ շարքային կուսակցականներ։ Փակ հանդիպումից հետո տարածած պաշտոնական հաղորդագրությամբ միայն հայտնեցին, որ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը հանդես է եկել Հայաստանի եւ Ադրբեջանի միջեւ սահմանազատման գործընթացի մեկնարկի մասին զեկույցով եւ պատասխանել մասնակիցների հարցերին։

Մեզ որոշ մանրամասներ են հայտնի դարձել այդ նիստից։ Ներածական խոսքով նախ հանդես է եկել Փաշինյանը` իր գնահատականներն ու տպավորությունները ներկայացնելով ապրիլի 19-ից մեկնարկած սահմանազատման-սահմանագծման աշխատանքների վերաբերյալ։ Նա բավականին բարձր տրամադրությամբ ու ոգեւորությամբ է խոսել «պատմական» այդ փաստի մասին՝ նշելով, որ, ըստ էության, սկսվել է Հայաստանի Հանրապետության լինելիության գործընթացի մեկնարկը, եւ ավելի քան 30 տարվա անկախ պետության կարգավիճակում Հայաստանն այլեւս ունի որոշված պետական սահման՝ առայժմ 10-12 կմ։ Մինչդեռ Հայաստան պետության լինելիությունը հարցականի տակ դրվեց հենց իր պաշտոնավարման ժամանակ` հենց այս սահմանազատման կեղծ գործընթացի ժամանակ:

Փաշինյանը կուսակիցներին ոգեւորել է, թե իրենց հաջողել է խնդրի լուծման լավագույն տարբերակի շուրջ համաձայնության գալ, այն է՝ Ադրբեջանին հանձնել բնակավայրերը միայն, մինչդեռ իրենցից պահանջում էին նաեւ հարակից հողակտորները՝ ավելի քան 600 հեկտարի չափով: Իսկ այդ դեպքում Տավուշն ամբողջությամբ կառնվեր աքցանի մեջ։ Նշենք, որ արդեն քանի օր է՝ տարբեր տեսանյութեր են տարածվում, որոնցից ակնհայտ է դառնում, որ իշխանության հրապարակած քարտեզով սահմանագծման դեպքում է Տավուշի մի հսկա հատված շրջափակման մեջ հայտնվում։ 

Բայց Փաշինյանը որոշել է իրականությունը շրջված ներկայացնել եւ կեղծ ոգեւորություն բեմադրել` թիմին էլ մոլորեցնելով: Ապա ՔՊ-ականներին հնարավորություն են տվել երկուական րոպեում տեղավորվելով` հարցեր տալ առաջնորդին: Եվ միայն Փաշինյանի պատասխաններից են շատերը հասկացել, որ առանձնապես ոգեւորվելու պատճառ չունեն, եթե չասենք` հակառակը։

Պարզ է դարձել, որ չնայած «պատմական իրողություն» է տեղի ունեցել, բայց այս պահի դրությամբ չկա պայմանավորվածություն, թե հաջորդը հայ-ադրբեջանական շփման գծի որ հատվածում է սահմանագծում-սահմանազատում իրականացվելու։ Նիկոլ Փաշինյանը խոստովանել է, թե չկա նաեւ երաշխիք, որ Ադրբեջանը կհրաժարվի պատերազմից հետո իր կողմից օկուպացված հայկական տարածքների հատվածներից՝ Ջերմուկ, Վարդենիս, Սիսիան: Կխուսափի այս մասում սահմանազատում իրականացնելուց: Բայց կրկին շեշտել է գործընթացի կարեւորությունը եւ ՀՀ պատրաստակամությունը, որը, ըստ նրա, գնահատվելու է միջազգային հանրության կողմից՝ հետագա զարգացումների համատեքստում։
Նիկոլ Փաշինյանը կարեւորել է նաեւ, որ գործընթացում չկան միջնորդներ` Ադրբեջանի հետ ուղիղ շփումներ ունեն, որոշումներն այդպես են կայացվում։

ՔՊ-ականները հետաքրքրվել են տավուշցիների հետագա անվտանգության խնդիրներով, հարցրել են՝ արդյո՞ք նոր սահմանագիծը նրանց ամբողջապես չի դրել ադրբեջանցիների վերահսկողության տակ, եւ գործընթացի արդյունքում կա՞ հաշվարկ, թե քանի տավուշցի է զրկվելու իր սեփականությունից՝ տնից, հողամասից եւ այլն, ու լինելո՞ւ է փոխհատուցում։ Նիկոլ Փաշինյանը վերացական պատասխաններ է տվել, թե խնդիրը մի հողամասի կամ տան հարցով չի կարելի արգելակել, եւ կրկին շեշտել է, որ սա ՀՀ պետականության պահպանման գործընթացի մեկնարկ է: Բայց նաեւ չի թաքցրել, որ սահմանին կից համայնքները գտնվում են ադրբեջանցիների տեսադաշտում: Հետո էլ ավելացրել է, թե նախկինում էլ էին գտնվում՝ նկատի ունենալով ԽՍՀՄ տարիները, իսկ հիմա իշխանության խնդիրն է՝ հասնել նրան, որ այլեւս կրակոցներ չլինեն սահմանին։

ՔՊ-ականները հետաքրքրվել են՝ եթե կողմերի միջեւ այլեւս համաձայնություն է կայացել կարեւոր հարցում, կարո՞ղ են ենթադրել, որ սառույցը հալվել է, եւ խաղաղության պայմանագրի ստորագրումն էլ սարերի ետեւում չէ: Բայց Փաշինյանը սառը ջուր է լցրել խաղաղության պայմանագիր տենչացող կուսակիցների գլխին՝ ասելով, թե չի կարելի ասել, եւ ընդհանրապես, հնարավոր է մոտ ապագայում այդպես էլ համաձայնության չգան այդ պայմանագրի շուրջ։

Փորձել է նաեւ այդքան վատ լուրերի մեջ մի լավ նորություն էլ հայտնել․ երբ հարցրել են անկլավների-էքսկլավների փոխադարձ վերադարձի մասին, ասել է, թե հայկական անկլավ Արծվաշենը փաստաթղթավորված է, բայց ադրբեջանական անկլավների մասով մենք իրավական հիմքեր չունենք, դա նշանակում է, որ Ադրբեջանն իրականում իրավական հիմք չունի դրանք հետ պահանջելու, ուստի ժամանակ կարող են շահել այդ իրավական հիմքերը վեր հանելու, քարտեզները համադրելու, սահմանները որոշելու եւ նման այլ հարցերի քննարկման ժամանակ։
ՔՊ-ականներից մի քանիսին էլ հայրենի հողը հանձնելուց ավելի ընդդիմության ակցիաներն են հուզել, նրանք Փաշինյանին կոչ են արել` ճնշել այդ պայքարը, որ չխանգարի պրոցեսին: Փաշինյանը տարակուսել է, թե ցուցարարներին խրձերով բերման ենք ենթարկում, ուրիշ ի՞նչ ճանապարհով ճնշեն։

Մանրամասն թերթի այսօրվա համարում