Իրանում շուրջ տաս օր է` չեն դադարում բողոքի ցույցերը, որոնք սկսվել էին, երբ 22-ամյա Մահսա Ամինին մահացել էր կալանավայրում։ Իրանի հյուսիս-արևմտյան Քրդստան նահանգի բնակչուհին ձերբակալվել էր գլխաշորը ոչ պատշաճ կրելու համար, հայտնել էին ոստիկանությունից։ Նրա մահվանը հաջորդեցին բազմամարդ բողոքի ակցիաներ ամբողջ Իրանում, որոշ քաղաքներում ցույցերն ուղեկցվել են բախումներով, կան տասնյակ զոհեր։

Ստեղծված իրավիճակի, հետագա զարգացումների, ինչպես նաև հայ-իրանական հարաբերությունների և հայ-ադրբեջանական սահմանային լարվածության և դրա շուրջ Իրանի դիրքորոշումների մասին MediaHub-ը զրուցեց իրանահայ քաղաքական գործիչ, Իրանի Իսլամական Հանրապետության խորհրդարանի պատգամավոր Ռոբերտ Բեգլարյանի հետ:

- Պարոն Բեգլարյան, ինչպիսի՞ն է այս պահին իրավիճակը Իրանում:

- Ըստ ստացվող տեղեկությունների՝ քաղաքներում խաղաղվել է իրավիճակը, երիտասարդության շրջանում ցույցերը նախորդ օրերի թափը չունեն:

Դժբախտաբար, եթե անցած վեց տարվա հետ համեմատենք, ապա կարող ենք ասել, որ յուրաքանչյուր երկու տարին մեկ նման բռնկումներ լինում են, սակայն պետք է մատնանշեմ, որ այս անգամ մաշտաբները այլ էին:

- Բավականին շատ է մամուլում շրջանառվում այն թեզը, թե այս գործընթացներին խառնված են դրսի ուժեր, ինչպե՞ս եք կարծում, արդյոք կա նման բան:

- Այո, շեշտակի մատնանշվում է նման միջամտության հավանականությունը, գիտենք նաև տարածաշրջանում տեղի ունեցող իրադարձությունները (Հայաստան-Ադրբեջան, Ղազախստան, Ղրղզստան): Հատկապես այն երկրները, որոնք միշտ սպառնալիքներ են ունեցել, ստիպում են մտածել, որ դրսի ուժերը ուղղակի կամ անուղղակի կերպով խառնված են, կամ, օգտվելով պատեհ առիթից, փորձել են իրենց գործակալական ցանցն ակտիվացնել: Մի խոսքով, պղտոր ջրում ձուկ որսալ:

- Լարվածությունն Իրանում ի՞նչ հետևանքներ կարող է ունենալ տարածաշրջանի համար:

- Եթե շարունակվեն այս գործընթացները, ապա, բնականաբար, այն կարող է լուրջ սպառնալիք լինել երկրի անվտանգության համար: Հատկապես, եթե Ադրբեջանի կողմից հարձակում լինի դեպի Հայաստան, ապա դա կազդի Իրանի ուշադրության վրա, հատկապես, եթե սահմանային շրջաններում նման խժդժություններ թափ ստանան: Եվ չմոռանանք, որ եթե հաշվի առնենք արտաքին ուժերի գործոնը և եթե լինեն ներքին խնդիրներ, ապա երկիրը չի կարող զբաղվել իր արտաքին հարցերով և ռեսուրս տրամադրի այդ ուղղությամբ, որը մենք գիտենք, որ Իրանի պարագայում առկա է: Այսինքն, Իրանն իր աշխարհաքաղաքական դիրքից ելնելով, լինելով որպես լուրջ հանգույց, չի կարող անուշադիր լինել և զերծ մնալ տարածաշրջանային վայրիվերումներից:

- Նշեցիք, որ Իրանն անմասն չի մնում նաև տարածաշրջանային գործընթացներից, և բազմիցս շեշտել է, որ չի հանդուրժի տարածաշրջանում սահմանային փոփոխություններ: Այսպիսով, ինչպիսի՞ն է Իրանի դիրքորոշումը և կա՞ աջակցություն Հայաստանին:

- Նախ, պետք է հասկանալ՝ ինչպիսին են սպասելիքները, կլինե՞ն հստակեցված Իրանի համար, թե ոչ: Բայց այն, որ Իրանը մատնանշում է, թե իր համար ինչ կարմիր գծեր գոյություն ունեն, բոլորս գիտենք, և կարծում եմ, որ դրանք իրական շեշտադրումներ են: Սակայն, բնական է, որ ելնելով յուրաքանչյուր ժամանակահատվածից, այդ պահի պահանջներից և նպատակահարմարություններից, գուցե Իրանի դիրքորոշումներն ինչ-որ ձևով փոխվեն. դա կանխատեսելի չէ: Ի վերջո, Իրանը շեշտում է, որ կարմիր գիծն է սահմանը, բայց քանի որ սա Հայաստան-Իրան սահմանն է, առանց Սյունիքի այդ սահմանն ինքնին չի կարող նպատակին ծառայել:

Կարևոր է, որ հայ-իրանական հարաբերություններն ավելի ակտիվանան այս ժամանակներում, ավելի շեշտակի, ավելի բարձր մակարդակի լինեն, այլ ոչ միայն դեսպանների մակարդակի: