«Հրապարակ» օրաթերթը գրում է. Նախօրեին «Մարիոթում» կայացած փակ հանդիպմանը արցախցի քաղաքական գործիչները չէին հրավիրել ՀՀ տիտղոսակիր ընդդիմության ներկայացուցիչներին։ Պարզ է, որ Սամվել Շահրամանյանը եւ նրա կողքին մնացած անձինք չեն ուզում նույնացվել ոչ Սերժ Սարգսյանի, ոչ Ռոբերտ Քոչարյանի եւ ոչ էլ անգամ ՀՅԴ-ի հետ։ Չնայած խորհրդարանական ընդդիմությունն առաջարկել է իր աջակցությունը։

Սակայն մենք տեղեկացանք, որ օրերս հանդիպում է տեղի ունեցել Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանի եւ երրորդ նախագահ Սերժ Սարգսյանի միջեւ։ Հանդիպման նախաձեռնությունը եկել է Սերժ Սարգսյանից, որն, ինչպես ՀՀԿ-ական մեր աղբյուրներն ասացին, չնայած անձնապես ծանոթ, առավել եւս` մտերիմ չէ Շահրամանյանի հետ, սակայն կարեւորելով նախագահի ինստիտուտը եւ Շահրամանյանի՝ Բակո Սահակյանի հետ ունեցած մտերմությունը, ցանկություն է հայտնել հանդիպել, լսել Շահրամանյանին, փորձել անձնապես աջակցություն հայտնել։ Թե ինչ են խոսել եւ առավել եւս` ինչ են պայմանավորվել, բնականաբար, չեն հայտնում:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. Արագածոտնի մարզի Աշտարակ համայնքի մի խումբ բնակիչներ ահազանգել են «Ժողովուրդ» օրաթերթի խմբագրություն, թե ոչ մի կերպ չեն կարողանում կապ հաստատել սեփական համայնքի ղեկավար հանդիսացող Թովմաս Շահվերդյանի հետ:

Պարզվում է՝ Շահվերդյանի ֆեյսբուքյան էջը թույլ է տալիս միայն հետեւել հրապարակումներին, հաղորդագրություն գրելու հնարավորությունը փակ է: Եթե բնակիչները որեւէ խնդիր կամ հարց ունեն, չեն կարող կապի դուրս գալ համայնքի ղեկավարի հետ, քանի որ Թովմաս Շահվերդյանի հեռախոսահամարը, սոցիալական էջերը, բոլոր հասանելի խողովակները վերջին աղմկահարույց դեպքերից հետո փակ են բոլորի առջեւ: Մնացել է փոստային առաքանու տարբերակը եւ այցը համայնքապետարան՝ Աստծո հույսով, որ կընդունի համայնքի ղեկավարը բնակչին եւ կլսի նրանց:

Հիշեցնենք, որ ArmLur.am-ը գրել էր՝ հոկտեմբերի 20-ին կրակոցներ են հնչել Արագածոտնի մարզում՝ «Աշտարակի ձոր» ռեստորանային համալիրից դեպի «Գալուստի ձոր» կոչվող հանգստյան գոտի ճանապարհին: Մի խումբ անձանց միջեւ վիճաբանություն է տեղի ունեցել: Մասնավորապես՝ կրակոցները եղել են հողի թեմայի շուրջ, եւ հաշիվներ պարզելուն ներկա են եղել համայնքի ղեկավարը եւ տեղակալը:

Հավելենք, որ ներկա պահին «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցության մեծ երկրպագու հանդիսացող Թովմաս Շահվերդյանը նախկինում եղել է Հայաստանի հանրապետական կուսակցության անդամ:

«Իրավունք» թերթը գրում է. «Երեկ Արցախի նախագահ Սամվել Շահրամանյանը ԱԺ-ում մի քանի պատգամավորների հետ հանդիպելուց անմիջապես հետո որոշել է հավաքել ԱՀ պատգամավորներին եւ նոր ցուցումներ տալ։

Նա պատգամավորներին մեկ անգամ եւս զգուշացրել է, որ որեւէ արտահայտված սուր քննադատություն ՀՀ իշխանությունների հանդեպ չլսի։ «Որ խոսելու լինի, ամենաշատը ես ասելու բան ունեմ, բայց թողեք, տեսնանք հինչա կյամ գլխներիս, խոսելը կա ու կա»,-վրդովված պատգամավորների հարցերին ի պատասխան, ասել է Շահրամանյանը։

«Հրապարակ» թերթը գրում է. Սամվել Շահրամանյանի մասնակցությամբ նախօրեին «Մարիոթում» տեղի ունեցած փակ հանդիպումը, թերեւս, առաջին վախվորած փորձն էր։ Եվ դա է պատճառը, որ որեւէ կառուցողական որոշում չի ընդունվել։ Հիշեցնենք, որ Սուրեն Պետրոսյանի նախաձեռնությամբ էր կազմակերպվել այն եւ Շահրամանյանից բացի մասնակցում էին Հայաստանի եւ Արցախի հասարակական գործիչներ, մտավորականներ, սահմանադրագետներ, իրավաբաններ, մեկ-երկու քաղաքական գործիչ` Արցախից։ Հանդիպման նպատակը Արցախի պետական ինստիտուտների պահպանումն ու վտարանդի կառավարության ձեւավորումն էր։

Հանդիպումը փակ էր եւ մասնակիցներին քննարկման բովնդակությունը գաղտնի պահելու պարտավորագիր են ստորագրել տվել: Մեզ պատմեցին, որ հանդիպման զգալի ժամանակը վատնել են Շահրամանյանի ստորագրած հայտնի հրամանագիրը չեղարկելու հարցի անպտուղ քննարկման վրա։ Սահմանադրագետ-իրավաբաններից ոմանք մասնագիտական կարծիք են հայտնել, որ նախագահի որոշումն ինքնին իրավազոր չէ, քանի որ մեկ անձը չի կարող լուծարել պետությունը: Այդուհանդերձ, ոմանք պնդել են՝ եթե հրամանագիրը կա, այն չեղարկելու, ետ պտտելու մեխանիզմներ պետք է գտնել, եւ անհրաժեշտ է հատուկ աշխատանքային խումբ ձեւավորել, որը կքննարկի՝ ինչպես, երբ: Մի լուծման ճանապարհ է դիտարկվել այն, որ ԱՀ խորհրդարանը դիմի ԱՀ գերագույն դատարանին, որն էլ Սահմանադրությանը հակասող ճանաչի այն։

Քննարկման առանցքային թեմաներից է եղել նաեւ պետական ինստիտուտների պահպանման եւ բնականոն գործունեության հարցը: Արցախի նախագահը համաձայնել է ներկաների հետ, որ պետք է շարունակել պետական ինստիտոիտների գործունեությունը, սակայն, թե ինչպես, ինչ միջոցներով սպառիչ պատասխաններ չեն հնչել: Ներկաներից ոմանք արցախցի պաշտոնյաներին վստահեցրել են, որ փող կճարվի։ ԱՀ ներկայացուցիչները բավականին զուսպ, եթե չասենք զգուշավոր ու վախվորած են արտահայտվել ՀՀ իշխանությունների հասցեին, որեւէ քննադատություն, առավել եւս` վիրավորանք չի հնչել, հասկացրել են, որ դա միայն վնասելու է գործընթացին։ Մեր աղբյուրի փոխանցմամբ՝ պարզ չէ, թե գործնականում ինչպես են կյանքի կոչելու քննարկման ժամանակ հնչած գաղափարը` ոչ մի որոշակիություն չկա։ Ներկաների համոզմամբ, դա կախված է Արցախի նախագահի եւ մյուս պաշտոնյաների վճռականությունից, ինչը մեր աղբյուրի տպավորությամբ՝ հուսադրող չէ։

Մի ուշագրավ հանգամանք եւս, Մարիոթի հանդիպմանը չեն հրավիրել ՀՀ տիտղոսակիր ընդդիմությոն ոչ մի ներկայացուցչի։ Չնայած, մեր տեղեկություններով, նրանց` Հայաստան տեղափոխվելուց հետո խորհրդարանական ընդդիմության ներկայացուցիչները, այդ թվում` Սեյրան Օհանյանը, Սամվել Շահրամանյանի հետ մի քանի անգամ զրուցել են եւ առաջարկել՝ ինչով կարող են օգնել: Շեշտել են, որ եթե արցախյան գործիչները որոշել են գործողություններ սկսել` Արցախի պետական ինստիտուտների պահպանման, Արցախի կարգավիճակի հետ կապված, ապա խորհրդարանական ընդդիմության «պադդերժկայի» վրա կարող են լիարժեք հենվել: Եթե կարիք կա` իրենք էլ քննարկումներ, ֆորումներ կկազմակերպեն այս թեմաներով։

Բայց ակնհայտ է, որ Սամվել Շահրամանյանն ու արցախյան էլիտան չեն ուզում ասոցացվել Սերժ Սարգսյանի, Ռոբերտ Քոչարյանի եւ անգամ ՀՅԴ-ի հետ։ Գուցե` տեղի են տվել ՔՊ-ականների հարձակումների առաջ, գուցե ֆեյքաֆեյսբուքախառը զանգվածն է նրանց վրա ազդել: Իսկ գուցե արցախյան գործիչները հույս ունեն, որ սրանով Արցախի հարցը չի դառնա ներքաղաքական շահարկումների առարկա եւ իրեն չեն մեղադրի, թե իշխանության համար են կռիվ տալիս։ ԱՀ նախագահին մոտ կանգնած աղբյուրը, վստահեցրեց, որ իրականում խնդիրը ոչ թե տարանջատվելն է, այլ Շահրամանյանն իրականում «պաուզա» է վերցրել, քանի որ մեկ նպատակ ունի՝ ամեն գնով լուծել արցախցիների` Արցախ վերադարձի խնդիրը, որի մասին իր հարցազրույցում էլ ասաց։ Այդ ծրագիրը կյանքի կոչելու նպատակով նա հանդիպումներ է ունենում արեւմտյան տարբեր երկրների դեսպանների, ինչպես նաեւ Հայաստանում ՌԴ դեսպան Սերգեյ Կոպիռկինի հետ: Հույս ունի, որ աշխարհաքաղաքական կենտրոնների միջոցով Արցախին միջանկյալ կարգավիճակ կշնորհվի եւ արցախցիները կվերադառնան Արցախ։

Նա, առհասարակ, խորհուրդ է տվել խուսափել հանրային հարթակներում հարցազրույցներ, մեկնաբանություններ տալուց. «Օզյումք մի հարց լուծվի, զնաչիտ խոսիլ միք, լհա մենակ խոսելավ չի»,-ասել է նախագահը։ Նա հույս է հայտնել, որ առաջիկայում հնարավոր է` հանդիպի Նիկոլ Փաշինյանի հետ եւ քննարկի կարճաժամկետ եւ երկարաժամկետ ծրագրերը, իսկ այդ հանդիպումը կյանքի կկոչվի, եթե մի քիչ էլ լռեն ու զսպեն իրենց»:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը գրում է. Արտգործնախարար Արարատ Միրզոյանն այսօր կգնա խորհրդարան:

Նա կմասնակցի 2024թ.-ի պետբյուջեի քննարկմանը:

«Ժողովուրդ» օրաթերթի տեղեկություններով՝ Միրզոյանի մասնակցությամբ քննարկումը թեժ է լինելու: ՔՊ-ականները նախապես պատրաստվել են, թե ով ինչ հարցեր պետք է տա նախարարին:

«Ժողովուրդ» օրաթերթը բազմիցս գրել է, որ 44-օրյա պատերազմից հետո Արարատ Միրզոյանի ու ՔՊ-ականների ջրերը մի առվով չեն գնում: Ամեն անգամ, երբ Արարատ Միրզոյանը գալիս է խորհրդարան, ԱԺ նախկին նախագահին շատ սառն են դիմավորում թիմակիցները:

Արարատ Միրզոյանն էլ իր հերթին արդեն տեւական ժամանակ է՝ իր թիմակիցների հետ կապը կտրել է, չի շփվում նրանց հետ: ՔՊ-ականները նման վերաբերմունքով իրենց պատասխանն են տալիս Միրզոյանին:

«Հրապարակ» թերթը գրում է. Փաշինյանի քննչական կոմիտեի շոշափուկներն ի վերջո հասան պրոֆեսոր, տնտեսագիտական գիտությունների դոկտոր, Հայաստանի նախկին վարչապետ Հրանտ Բագրատյանին։ Նրա դեմ քրեական վարույթ է նախաձեռնվել` մեղադրանք են առաջադրել քրեական օրենսգրքի 330-րդ հոդվածով՝ «Բռնություն գործադրելու հրապարակային կոչերը, բռնությունը հրապարակայնորեն արդարացնելը կամ քարոզելը, ինչպես նաեւ այդ նպատակով նյութեր կամ առարկաներ տարածելը»։

Հրանտ Բագրատյանն այս գործի մասին խոսելն անգամ իր պատվից ցածր է համարում։ Ընդամենը հորդորում է իրեն դիմող լրագրողներին, որ իր գործով դատը նոյեմբերի 10-ին է, ժամը 16։00 Երեւանի դատարանի Նոր Նորքի 4-րդ զանգվածի նստավայրում։ Քննչական կոմիտեն նախկին վարչապետի դեմ վարույթով ընդամենը մի քանի օր է զբաղվել` 1 շաբաթում գործն ուղարկվել է դատարան։ 

Դատավորը Մանվել Շահվերդյանն է, որը քննում էր վարչապետի որդու՝ Աշոտ Փաշինյանի եւ զոհված զինծառայող Ժորա Մարտիրոսյանի մոր գործը: Նրա որոշմամբ էր զոհվածի մայրը կալանավորվել։ Հրանտ Բագրատյանի դեմ երկու անձ է ցուցմունք տվել, երկուսն էլ ոստիկան են, ինչը նշանակում է, որ կարող է խախտվել նախկին վարչապետի արդար դատաքննության իրավունքը։ 

Մենք ծանոթացանք մեղադրական եզրակացությանը եւ լսեցինք այն ելույթը, որը մեղադրանքի հիմքում է դրված։ Այդ ելույթում, որը հնչել է 2023 թ. «Միասին » հասարակական շարժման կազմակերպած ապրիլի 4-ի հանրահավաքում, Բագրատյանը շնորհակալություն է հայտնում միտինգի կարգուկանոնն ապահովող ոստիկաններին։ Իրավապահներին դուր չեն եկել Բագրատյանի ելույթի հետեւյալ հհատվածները․«Այստեղ խոսք գնաց, թե ինչու եք Արցախը ճանաչում։ Արդյոք դա դրությունը չի սրի։ Երեկ չէ մյուս օրը խոսել եմ Արցախի հետ։ Այնտեղ գետինը չորանա, սկսվելու է պատերազմ։ Արցախն իր փոքրիկ բանակով իրեն դեռ պահում է։ Այդ պատերազմի ժամանակ մենք պետք է օգնության հասնենք, բայց մենք մի հատ պրոբլեմ ունենք՝ Հայաստանի իշխանությունները, Նիկոլ Փաշինյանի գլխավորությամբ, որոնք պետք է հեռանան։ Մենք ունենք վախկոտ, Ցռան Վերգո իշխանություն, որը գաղտնի պայմանավորվածություններ ունի թուրքերի հետ», - ասել է Բագրատյանը։

Սա միակ հատվածն է, որում հիշատակվում է Նիկոլ Փաշինյանի անունը: Սակայն, ինչպես տեսնում ենք, այստեղ չկա բռնության որեւէ կոչ։ Առհասարակ կոչ չկա, բայց կա կանխատեսում, որն ինչպես միշտ, իրականացավ՝ սեպտեմբերի 19-ին Արցախում պատերազմ սկսվեց։ Ոստիկաններից մեկը՝ Հենրի Պետրոսյանը, իր ցուցմունքում որպես հանդիմանանք Բագրատյանի դեմ, գրել է` «ամբոխը ծափահարում էր Բագրատյանին», որը, հավանաբար, քննիչի կարծիքով` կոնկրետ գործողություն է` ընդդեմ իշխանության։ Ոստիկանը նշել է նաեւ, որ հավաքը գլխավորել է Հրանտ Բագրատյանը, ինչը չի համապատասխանում իրականությանը, քանի որ «Միասին» շարժումն ուներ տասից ավելի անձանցից բաղկացած համակարգող խորհուրդ։ 

Երկրորդ վկան՝ Արթուր Սաքունցը, որը ձեզ ծանոթ իրավապաշտպանի ազգանվանակիցն է ընդամենը, իր ցուցմունքում մեջբերել է ելույթի տնտեսագիտական հատվածը, որտեղ նա ցուցանիշներ ներկայացնելով, բացատրում է, որ մահացությունը աճել է։ «Այս երկրում միշտ ծնվում էր մոտ 40 հազար մարդ, մահանում՝ մոտ 25 հազար։ + 15 հազար ունենալով, շատ դժգոհ էինք։ Էս երկու տարում անընդմեջ մահանում է 36 հազար մարդ, այդ թվերի մեջ ներառված չեն քովիդն ու զոհվածները։ Ունենք 36 հազար մահ, 35- 36 հազար ծնունդ․․․Վերացրեք այդ մարդու․․․ վերացրեք այդ իշխանությունը», - ասում է նա, սակայն վերացնել բառի տակ թե ինչու են բռնության կոչ տեսել` պարզ չէ։ 

Ահա այսպես են գործեր կարում ընդդիմության վրա։ Քննչական կոմիտեն լրագրողական հարցումներին չի պատասխանում, հավանաբար, իրենք էլ են գիտակցում, թե ինչ ամոթալի գործ են անում։