Վերջերս կառավարությունը ներկայացրել է արցախցիների համար բնակապահովման ծրագիր, որի շահառու դառնալու համար պարտադիր սկզբունք է ընդունել ՀՀ քաղաքացիությունը։

Դեռ 2023 թվականին Արցախից բռնի տեղահանվածները ՀՀ-ում պետական աշխատանքի անցնելու համար պարտադիր պետք է ընդունեին ՀՀ քաղաքացիությունը, իսկ հիմա դա դարձել է պարտադիր պայման նաև բնակապահովման ծրագրից օգտվելու համար:

MediaHub-ը դիմեց ՆԳՆ՝ ճշտելու, թե մինչ այս պահը քանի արցախցի է դիմել ՀՀ քաղաքացիություն ստանալու համար:

Ըստ այդմ՝ ՀՀ քաղաքացիության համար ընդունվել է 2417 դիմում, 1751 անձ արդեն ստացել է  ՀՀ քաղաքացիություն:

Իսկ ինչո՞ւ է թիվն այսքան քիչ, այսինքն՝ օկուպացված Արցախի 120 հազար բնակչությունից մոտ 2500-ն է դիմել ՀՀ քաղաքացիության համար, ինչի՞ մասին է սա խոսում. MediaHub-ն այս հարցերի պատասխաները ստանալու նպատակով կապ հաստատեց Արցախի Հանրապետության մարդու իրավունքների պաշտպան Գեղամ Ստեփանյանի հետ։

Նա նշեց, որ ծրագրի վերաբերյալ Արցախի բնակչության շրջանում կան շատ դժգոհություներ.
«Մարդիկ մինչ օրս 070 կոդով իրենց անձնագրերը համարում են կապ Արցախի հետ և հնարավոր վերադարձը Արցախ»։

Ինչ վերաբերում է դժգոհություններին, ապա ամենագլխավոր բողոքը, ըստ Ստեփանյանի, ՀՀ քաղաքացիություն ընդունելու հարցն է, թեև կան այլ հարցեր ևս՝ աջակցության չափի, տեղանքի ընտրության, թե որ տարածքում ինչքան աջակցություն է տրամադրվում և այլն:

«Իմ կարծիքով, արցախցիների քիչ տոկոսը կօգտվի այդ աջակցությունից»,- շեշտեց մեր զրուցակիցը։

Նա հիշեցրեց, որ 4-5 միլիոն տրամադրվում է սահմանամերձ տեղանքներում բնակություն հաստատող ընտանիքներին, 3 միլիոն քաղաքային այլ համայնքներում բնակություն հաստատողներին, և գումարային առումով դա արդյունավետ չէ։

«Այդ աջակցությունը շուկայական գներին ընդհանրապես չի համապատասխանում, այնպես որ այս ամենը հաշվի առնելով՝ քիչ արդյունքեր կան»,- ասաց Ստեփանյանը։

Արցախի ՄԻՊ-ը նշեց, որ կա նաև մի դրույթ, որը վկայում է, որ ծրագիրը բոլորի համար չի գործարկվում: Առաջնային շահառու են հանդիսանում երեք կամ չորս անչափահաս երեխա ունեցողները, և գուցե, նրա խոսքով, հենց խնդիրը դա է՝ թվերը քիչ են: 

Խոսելով արցախցիների՝ Հայաստանից  արտագաղթելու մասին՝ Գեղամ Ստեփանյանը նշեց, որ բնակապահովության ծրագիրը միանշանակ նպաստելու է արտագաղթին. «Այո, միանշանակ այս ծրագիրը նպաստելու է արցախցիների արտագաղթին, դրանում անգամ կասկած չկա։ Մարդիկ այս ընթացքում ուղղակի սպասում էին առաջարկվող օգնությանը, և այժմ այս ծրագիրը նրանց կողմից անընդունելի է»։

Ծրագրի արդյունավետությանն անդրադառնալով՝ Արցախի ՄԻ պաշտպանն ասաց, որ դա էլ կասկածելի է։

«Միանշանակ ոչ, արդյունավետ չեմ համարում այս ծրագիրը, և առիթ ունեցել ենք թե՛ Արցախի, թե՛ հասարակական կազմակերպությունների, թե՛ անհատների անունից մեր դժգոհություններն արտահայտել, սակայն մեզ հակադարձել են՝ «ուզում եք, ուզեք, չեք ուզում, մի ուզեք» տարբերակով»,- հավելեց Ստեփանյանը։

Հիշեցնենք նաև, որ նախքան բնակապահովման ծրագիրը՝ 2023 աշնանը, Արցախից բռնի տեղահանված մեր հայրենակիցները պետք է հաշվառվեին կենսաթոշակի, երկրից ելքի և մուտքի համար։

Վիկա Աբգարյան