Օրական մեկ բաժակ կաթը կարո՞ղ է նվազեցնել քաղցկեղի առաջացման վտանգը․ ի՞նչ են բացահայտել գիտնականները

Ըստ Օքսֆորդի համալսարանի գիտնականների՝ օրական ընդամենը մեկ բաժակ կաթ խմելը կարող է զգալիորեն նվազեցնել աղիների քաղցկեղի առաջացման վտանգը: Ըստ նրանց տվյալների՝ կաթի օրական ընդունման ավելացումը կարող է պարզ և մատչելի միջոց լինել քաղցկեղի ամենատարածված տեսակներից մեկի ռիսկը նվազեցնելու համար:
Հաստ աղիքի քաղցկեղը քաղցկեղի երրորդ ամենատարածված տեսակն է աշխարհում։ Այնուամենայնիվ, դրա դեպքերի կեսից ավելին կարելի է կանխել՝ ավելի առողջ ապրելակերպ վարելով: Ռիսկի հիմնական գործոններն են՝ ծխելը, ֆիզիկական ակտիվության բացակայությունը, ալկոհոլի չարաշահումը, վերամշակված մսի օգտագործումը և անառողջ սննդակարգը:
Նոր հետազոտությունը ամենամեծերից մեկն է, որը ուսումնասիրում է սննդակարգի և հիվանդությունների ռիսկի միջև կապը: Այն ցույց է տվել, որ սննդակարգում նույնիսկ փոքր փոփոխությունները կարող են զգալի օգուտներ բերել: Օրինակ, ամեն օր մեկ բաժակ կաթ խմելուց բացի, ալկոհոլի և կարմիր մսի օգտագործումը նվազեցնելը կարող է նաև օգնել կանխել քաղցկեղը:
Մասնագետները պարզել են, որ օրական հավելյալ 20 գրամ ալկոհոլ օգտագործելը (համարժեք է մի մեծ բաժակ գինու) 15%-ով մեծացնում է աղիների քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը։ Օրական ավելի քան 30 գրամ կարմիր և վերամշակված միս ուտելը կապված է 8%-ով բարձր ռիսկի հետ:
Գիտնականները երկու քայլից բաղկացած մոտեցում են կիրառել՝ գնահատելու կաթի ազդեցությունը աղիների քաղցկեղի զարգացման ռիսկի վրա: Նրանք սկզբում վերլուծել են ավելի քան 542,000 կանանց գենետիկական տվյալները՝ փնտրելով գենետիկ տատանումները, որոնք կապված են մեծահասակների տարիքում կաթնաշաքարը մարսելու ունակության հետ: Հետազոտողները այնուհետև ուսումնասիրել են մասնակիցների ամենօրյա կաթի սպառման տվյալները:
Արդյունքները տպավորիչ էին. օրական մեկ լրացուցիչ բաժակ կաթ՝ մոտ 244 գրամ խմելը, 17%-ով նվազեցրեց աղիների քաղցկեղի առաջացման հավանականությունը։ Այս ազդեցությունը նկատվել է կաթի տարբեր տեսակների, այդ թվում՝ ամբողջական, յուղազրկված և կիսայուղ օգտագործելու դեպքում:
Հետաքրքիր է, որ կաթի պաշտպանիչ ազդեցությունը կախված չէր այլ գործոններից, ինչպիսիք են ապրելակերպը կամ սննդակարգը: Սա խոսում է այն մասին, որ կաթի օգուտները պայմանավորված են ոչ թե այն փոխարինելով ոչ այնքան առողջարար մթերքներով, այլ նրա սեփական հատկություններով:
Այս ազդեցության ճշգրիտ պատճառները դեռ ամբողջությամբ ուսումնասիրված չեն, սակայն գիտնականներն առաջարկում են մի քանի վարկած։ Նախ, կաթը հարուստ է կալցիումով, որը, ինչպես հայտնի է, կապում է աղիներում պոտենցիալ վնասակար նյութերը և նպաստում աննորմալ բջիջների մահվանը:
Երկրորդ՝ շատ կաթնամթերք պարունակում է վիտամին D, որն ունի հակաքաղցկեղային հատկություն և կարգավորում է բջիջների աճը։ Բացի այդ, կաթում պարունակվող կաթնաշաքարը նպաստում է օգտակար բակտերիաների աճին, որոնք արտադրում են բուտիրատ՝ հակաբորբոքային և հակաքաղցկեղային ազդեցություն ունեցող նյութ:
Կաթը պարունակում է նաև կոնյուգացված լինոլիկ թթու, որը 2021-ի լաբորատոր հետազոտությունը ցույց է տվել, որ կարող է հակաքաղցկեղային հատկություն ունենալ: